Eerste hulp bij aansprakelijkheid

Pats! Daar gaat een blik met rode verf. Bij het rollen van een wand hebt je niet goed opgelet. De verf spettert over de pas gelegde houten vloer. Dat gaat er niet zo makkelijk meer af; waarschijnlijk moeten er nieuwe planken in. Vervelend! Gelukkig heb je een aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB). Je draait niet zelf op voor de financiële schade. Toch? Dat dacht je! Soms ben je wel aansprakelijk maar vergoedt de verzekeraar de schade niet, elke verzekering kent immers wel bepaalde uitsluitingen. Je krijgt dan te maken met claims die behoorlijk kunnen oplopen. Daar zit je als ondernemer niet op te wachten.

1. Opzicht
Als je of iemand namens jou een voorwerp van een ander voor korte of langere tijd onder zich heeft, is er sprake van opzicht. Bijvoorbeeld als je het beheert, bewaart, huurt, gebruikt, leent, vervoert, bewerkt of behandelt. Aansprakelijkheid voor schade aan zaken onder opzicht is in principe uitgesloten van dekking. In de bouw komt het uiteraard veelvuldig voor dat je zaken onder bewerking hebt. Als timmerman, schilder of stukadoor bestaat jouw werk voor het grootste deel uit het bewerken van zaken of objecten. Denk hierbij aan een stukadoor die een buitengevel stuct of een timmerman die een deur schaaft en plaatst. Als de stukadoor de gevel of de timmerman de deur beschadigt tijdens deze werkzaamheden heeft hij zijn werk niet goed gedaan. Deze schade valt onder het werk/ondernemersrisico en niet onder een verzekering.  

Er is nog een addertje onder het gras. Zie hiervoor de onderstaande voorbeelden:

Tijdens de stukadoorswerkzaamheden aan de buitengevel worden per ongeluk de kunststof kozijnen in de gevel bekrast.

Tijdens het schaven van de deur schiet de timmerman uit waardoor er een diepe buts in het deurkozijn ontstaat.

Met andere woorden: je maakt schade aan iets in de nabijheid van hetgeen je onder bewerking hebt. Hoewel de ondernemer een aansprakelijkheidsverzekering heeft, wil de verzekeraar de schade niet altijd vergoeden. Wij merken in de praktijk dat verzekeraars de uitsluiting voor opzicht steeds ruimer uitleggen. Zij stellen dan dat schade die wordt veroorzaakt ‘in de nabijheid van het werk’ ook onder opzicht valt en uitgesloten is van dekking. Dit is uiteraard een grijs gebied en levert vervelende discussies op.

Bij sommige verzekeraars is het mogelijk om schade aan zaken onder opzicht mee te verzekeren op de aansprakelijkheidsverzekering. ZZP 4 SURE brengt deze risico’s dan ook het liefst onder bij deze verzekeraars. Daardoor zul je in voorkomende gevallen niet voor nare verrassingen komen te staan.

2. De hoedanigheid op de polis moet actueel zijn
Let er op dat de polis actueel is en dus is bijgewerkt, wanneer je bijvoorbeeld ander werk bent gaan doen of jouw dienstverlening heeft uitgebreid. Stel dat je een stukadoor bent die bij gebrek aan opdrachten op schilderen is overgestapt. Heb je jouw verzekeraar niet op de hoogte gesteld van die verandering, dan zul je niet gedekt zijn tegen schade die optreedt in jouw hoedanigheid als schilder. In jouw polis staat immers nog dat je stukadoor bent.

3. Ongedekte termijnen
Risico’s ontstaan ook bij de in- en uitloop van verzekeringsdekking. Als je bent overgestapt naar een andere verzekeraar, dan zal die geen schade vergoeden wanneer de schadeoorzaak in de periode daarvóór ligt. De oude verzekeraar zal de schade evenmin vergoeden in het geval de polis is beëindigd. Je valt dan tussen wal en schip en draait zélf voor de kosten op. Het is dus zaak om bij het wijzigen van verzekeraar bij de ‘oude’ verzekeraar een periode van uitloop af te kopen of bij de nieuwe verzekeraar een periode van inloop mee te verzekeren.

4. Algemene voorwaarden
Het kan voorkomen dat je wel aansprakelijk bent, maar dat je geen dekking hebt voor de schadeclaim op jouw verzekering. Is er dan nog iets wat je kunt doen om deze aansprakelijkheid te beperken? Dan zijn de opdrachtbevestiging en de bijbehorende algemene leveringsvoorwaarden van belang. In de opdrachtbevestiging staan zaken die specifiek voor die opdracht van toepassing zijn zoals de prijs, de overeengekomen werkzaamheden en afspraken over data. In de algemene leveringsvoorwaarden staan afspraken die voor iedere overeenkomst gelden zoals afspraken over aansprakelijkheid en betalingscondities. Met algemene leveringsvoorwaarden heb je altijd een vangnet. In de algemene voorwaarden kun je een beperking van jouw aansprakelijkheid opnemen, een zogenaamd ‘exoneratiebeding’. Leg bijvoorbeeld vast dat jouw aansprakelijkheid beperkt is tot een vast bedrag van € 20.000 of tot het bedrag waarvoor je verzekerd bent. Met algemene voorwaarden trek je een schild op tegen financiële claims die jou hard kunnen raken.

Stuur de algemene voorwaarden mee met de opdrachtbevestiging en laat jouw opdrachtgever weten dat deze voorwaarden van toepassing zijn. Het kan zijn dat jouw opdrachtgever andere voorwaarden wil laten gelden. Ga samen om de tafel om aanpassingen te doen, zodat je er beiden achter staat. Of voorkom deze discussie bij voorbaat door bijvoorbeeld de onderstaande voorbeeldzin in jouw opdrachtbevestiging of offerte op te nemen:

Door ondertekening van deze overeenkomst/deze offerte verklaart u dat de algemene voorwaarden aan u ter hand zijn gesteld en dat u de toepasselijkheid en inhoud daarvan uitdrukkelijk aanvaardt. De toepasselijkheid van andere algemene (inkoop) voorwaarden wordt hierdoor uitdrukkelijk van de hand gewezen.

3 tips
1. Onderaannemers
Ga er niet blind vanuit dat jouw onderaannemer een aansprakelijkheidsverzekering heeft. Het kan zijn dat hij wel polishouder is maar zijn premie niet heeft betaald – en dus niet verzekerd is. Misschien zit hij in een faillissement of heeft hij zijn werkzaamheden gestaakt. Het kan ook zijn dat zijn dekking niet volledig is. Bij eventuele schade komt men dan bij jou uit. Als opdrachtgever wordt je aansprakelijk gesteld voor de gebreken van de onderaannemer.

2. Leg afspraken vast
Het is belangrijk dat je de overeenkomst met jouw klant vastlegt in een opdrachtbevestiging. Laat jouw klant de afspraak ook met een handtekening bevestigen. Zzp’ers nemen vaak genoegen met mondelinge afspraken, maar zouden zich moeten aanleren om afspraken op papier vast te leggen.

3. Een AVB is niet verplicht maar wel zeer verstandig
Een aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven is geen verplichte verzekering. Toch is zo’n verzekering voor de continuïteit van jouw onderneming absoluut een vereiste. Schadeclaims kunnen namelijk behoorlijk oplopen.

3x aansprakelijkheid

Over het algemeen zijn er drie vormen van aansprakelijkheid:

1. Contractuele aansprakelijkheid: het nakomen van de verplichtingen in de overeenkomst van opdracht. De meeste ondernemers hanteren afspraken die zij bedingen, zoals het uitsluiten van bepaalde vormen van schade. Wanneer je een wanprestatie hebt geleverd, wordt je contractueel aansprakelijk gesteld.

2. Schuldaansprakelijkheid: wanneer je een wettelijke norm niet heeft opgevolgd.

3. Risicoaansprakelijkheid: fouten van werknemers of door jou ingeschakelde derden, ook als dat niet direct jouw schuld is. Deze schade komt veelvuldig voor en is niet te vermijden, ook al is er geen sprake van opzet. Je bent als werkgever aansprakelijk voor het doen en laten van jouw werknemers. Voor risicoaansprakelijkheid kun je je verzekeren.